معرفی «نائوتو فوکاساوا»
معرفی «نائوتو فوکاساوا»
پرونده‌ی «دیزاینرهای مبلمان کمترشناخته»
«دیزاین باید در پس‌زمینه‌ی زندگی روزمره محو شود.»
نائوتو فوکاساوا در سال ۱۹۵۶، در یاماناشی ژاپن متولد شد. او در سال ۱۹۸۰، از دپارتمان دیزاین محصول دانشگاه هنر تاما فارغ‌التحصیل شد و در همان سال به شرکت Seiko Epson پیوست، جایی که مسئول توسعه‌ی دیزاین پیشرفته بود. در سال ۱۹۸۹، او به ایالات متحده نقل مکان کرد و به ID Two (که اکنون با نام IDEO San Francisco شناخته می‌شود) پیوست. فوکاساوا هفت سال در این شرکت فعالیت کرد و عمدتاً بر صنایع سیلیکون ولی تمرکز داشت. در سال ۱۹۹۶، به ژاپن بازگشت و دفتر توکیوی IDEO را تأسیس و مدیریت کرد و یک پایگاه مشاوره‌ی دیزاین ژاپنی برای این شرکت ایجاد کرد. او در سال ۲۰۰۳ مستقل شد و استودیوی شخصی خود را بنیان‌گذاشت.
در حال حاضر، فعالیت‌های فوکاساوا حوزه‌های متنوعی را در بر می‌گیرند؛ از تجهیزات ابزار دقیق گرفته تا مبلمان، فضاهای داخلی و معماری. دیزاین‌های فوکاساوا قدرتمند، آرام و بازتابی از آمال و آرزوهای مردم هستند. «دیزاین حل‌شده در رفتار»، «مرکزآگاهی» و «طبیعت عادی» برخی از مفاهیم کلیدی آن فلسفه‌ای هستند که او در دیزاین خود، به‌کار‌می‌گیرد.
از سال ۱۹۹۹، او هر ساله کارگاه‌هایی تحت همین عنوان برگزار کرده، نتایج این کارگاه‌ها را در قالب کتاب منتشر می‌کند. فوکاساوا در سال ۲۰۰۶، به همراه جاسپر موریسون، با تأکید بر سادگی و کارکردگرایی، نمایشگاهی را تحت عنوان «فوق عادی» برگزار کرد که در آن ۲۰۰ شیء روزمره و پیش‌پاافتاده به نمایش گذاشته‌شد.
نمایشگاه دیگری به نام «چیزها در ذات خود» به بررسی فرآیند خلاقانه و فلسفه‌ی دیزاین نائوتو فوکاساوا پرداخت و ترکیبی از طرح‌های نهایی تولید شده، اسکچ‌های کاری و مدل‌های مفهومی او را در معرض دید قرار داد. این نمایشگاه فرصتی نادر فراهم کرد تا بینندگان بتوانند نگاه عمیق‌تری به تفکر دیزاین او داشته باشند؛ تفکری که به دنبال ایجاد هماهنگی اساسی بین اشیا، و محیط‌های کاربری‌شان است.
«چیزها در ذات خود» به زبان منحصربه‌فرد دیزاین فوکاساوا و فلسفه‌های تأثیرگذارش، از جمله «فوق عادی»، «مختصر»، «برون‌آمده»، و «خودبهخود» پرداخت. مفهوم «خودبهخود» که توسط فوکاساوا ابداع شده‌بود بر رفتارهای خودجوش مردم تأکید داشت که از آنها در دیزاین الهام می‌گرفت.
فوکاساوا که از سال ۲۰۰۳ استودیوی خود را تأسیس کرده‌بود، با رویکردی شناخته می‌شد که سادگی زیبایی‌شناختی، سهولت استفاده و توجه دقیق به نحوه‌ی تعامل روزمره‌ی مردم با اشیا و محیط‌ها را در دیزاین معطوف به عملکرد خود، اولویت قرار می‌داد. او به‌ویژه، به‌عنوان مدیر دیزاین برند MUJI که به‌عنوان «برند ضدبرند» ژاپنی شناخته می‌شد، شهرت داشت و در طیف گسترده‌ای از اشیاء دیزاین کرده‌بود؛ از دیزاین لوازم الکترونیکی برای سامسونگ گرفته تا همکاری با تولیدکنندگان صنایع‌دستی برای ساخت مبلمان دست‌ساز.
این نمایشگاه بر فلسفه‌ی دیزاین فوکاساوا که دوام، دسترس‌پذیری و طنز ظریف را بر نوآوری زودگذر و تجاری‌گرایی آشکار ترجیح می‌داد، تأکید داشت و پیوند میان دیزاین، صنایع‌دستی و هنرهای روزمره را بررسی می‌کرد. همچنین در این نمایشگاه، گستره‌ی جغرافیایی و فرهنگی وسیع شرکت‌هایی که فوکاساوا با آنها همکاری کرده‌بود، از شرکت‌های ژاپنی گرفته تا تولیدکنندگان مطرح آمریکایی و اروپایی، نشان داده‌شد.
به‌عنوان یک آموزگار باسابقه و یکی از بنیان‌گذاران اولین موزه‌ی دیزاین ژاپن و مدیر موزه‌ی صنایع‌دستی مردمی ژاپن (Mingeikan)، فوکاساوا همواره ارتباط میان سنت‌های صنایع‌دستی، تولید صنعتی، و رفتار انسانی را بررسی می‌کرد و تفکرات کیوریتوری و آموزشی خود را در دیزاینش ادغام کرده‌بود.
کالین فنینگ، دستیار کیوریتور هنر اروپایی در موزه‌ی هنر فیلادلفیا، در ادامه می‌گوید:
«نائوتو به دلیل ظرافت و زیبایی کارهایش احترام زیادی کسب کرده‌است. من به‌ویژه، از این فرصت برای بررسی رویکرد او که بر کاربران تمرکز داشت و بر مسئولیت‌های اخلاقی، خلاقانه و اقتصادی دیزاینرهای صنعتی تأکید می‌کرد، هیجان‌زده هستم.»
ایلین توگنینی اضافه کرد:
«نائوتو را می‌توان بهترین الگو برای دیزاینرهای دیگر دانست. هم در رویکرد و هم در فلسفه‌ی دیزاین، او تأثیر بسزایی بر نسل‌های اخیر دیزاینرها در سراسر جهان گذاشته‌است».
فلسفه‌ی دیزاین فوکاساوا
فوکاساوا در مصاحبه‌هایش توضیح می‌دهد که هنگام شروع یک پروژه، لازم می‌داند ابتدا از مشتری یا همکار خود این سؤال را بپرسد که: «پرفروش‌ترین محصول شما چیست؟» او این پرسش را راهی برای درک نیازهای واقعی مردم و ایجاد دیزاین‌های موفق می‌داند.
فرایند دیزاین او شامل مراحل زیر است:
اسکچ‌برداری و دیزاین اولیه؛
ساخت مدلی دستی با دقت بالا؛
تکمیل دیزاین با افزودن فناوری و رعایت استانداردها؛
ساخت نمونه‌های اولیه و بهبود آنها با آزمایش‌های مداوم.
او تأکید می‌کند که ایده و اجرای دیزاین باید همگام باشند.
تأثیرات زیست‌محیطی و نقش دیزاین در آینده
فوکاساوا معتقد است که در سال ۲۰۲۵ و پس از آن، اولین پرسشی که دیزاینرها باید از خود بپرسند این است که «آیا تولید این محصول واقعاً ضروری است؟» او باور دارد که دیزاین خوب باید برای مدتی طولانی دوست‌داشتنی بماند و بایست از خلق چیزهایی که در زندگی انسانی غیرضروری تلقی می‌شوند، اجتناب کرد.
«دیگر فقط این مهم نیست که دیزاین‌ها خوب باشند، بلکه دیزاین‌ها باید به‌درستی انجام شوند».
دیدگاه فوکاساوا درباره‌ی هوش مصنوعی و نمایشگاه‌های دیزاین
فوکاساوا باوجود پذیرفتن نقش‌آفرینی هوش مصنوعی در دیزاین، بر این باور است که انسان همچنان نقشی اساسی در خلق اشیایی دارد که احساسات و وابستگی‌های عاطفی را در افراد برمی‌انگیزند. او می‌گوید افزایش علاقه به صنایع‌دستی نشان‌دهنده تمایل مردم به چیزهایی است که مستقیماً توسط بدن انسان خلق شده‌اند.
او تأکید می‌کند که نمایشگاه‌های دیزاین نباید فقط محلی برای نمایش محصولات باشند، بلکه باید مکانی باشند برای مشخص شدن ارزش دیزاین از طریق تجربه‌ای واقعی و بلاواسطه. او همچنین نسبت به هدررفت منابع در ساخت غرفه‌هایی موقتی که پس از یک هفته تخریب می‌شوند، ابراز نگرانی می‌کند.
نتیجه‌گیری و جمع‌بندی
نائوتو فوکاساوا یکی از تأثیرگذارترین دیزاینرهای صنعتی معاصر است که با رویکردی مبتنی بر سادگی، عملکردگرایی و هماهنگی طبیعی بین اشیا و کاربران، دیزاین را فراتر از یک مفهوم زیبایی‌شناسانه می‌برد. او با همکاری با برندهای مطرح جهانی مانند MUJI، Alessi، B&B Italia، وMillerKnoll، به دیزاین محصولاتی می‌پردازد که نه‌تنها از نظر عملکرد و زیبایی ماندگار باشند، بلکه با درنظرگرفتن رفتارهای ناخودآگاه انسان‌ها، به تجربه‌ای طبیعی و روزمره تبدیل شوند.
منبع
https://naotofukasawa.com/
https://www.dezeen.com/2025/02/10/naoto-fukasawa-interview/
https://press.philamuseum.org/naoto-fukasawa-things-in-themselves/
