وقتی از دیزاین صنعتی کشور اسلوونی صحبت می‌شود، ممکن است نام نیکا ژوپانک، دیزاینر جوان و خلاق این کشور، به ذهن بسیاری خطور ‌کند. اما اگر کمی به عقب برگردیم، خواهیم‌دید که در دهه‌های میانی قرن بیستم، فردی به نام نیکو کرال (Niko Kralj) بود که راه این صنعت را نه‌ فقط در داخل کشورش، بلکه در عرصه‌ی بین‌المللی نیز، هموار کرد. او نخستین دیزاینر اسلوونیایی بود که شهرتی جهان‌شمول یافت. آثار برجسته‌اش تا به همین امروز، در کشورهای مختلف یوگسلاوی سابق مورد توجه قرار می‌گیرند و در برجسته‌ترین موزه‌های دنیا، مانند موزه‌ی هنرهای مدرن نیویورک، جای دارند. در سال ۲۰۱۱، با تأسیس برند رکس کرال، این آثار دوباره به حیات بازگشتند؛ هدف این برند، بازتولید دیزاین‌های معروف کرال و ارائه‌ی طرح‌هایی بود که پیش‌تر، هرگز به مرحله‌ی تولید نرسیده‌بودند.

نیکو کرال که معماری آموزش‌دیده بود، دیزاین‌هایی نوآورانه و متمایز خلق کرد که در عین زیبایی، کارایی بالایی نیز داشتند. سبک منحصربه‌فرد او نقش مهمی در پیشرفت دیزاین صنعتی ایفا کرد. او یکی از نخستین دیزاینرهای صنعتی بود که موفق شد ایده‌های خلاقانه‌ی خود را به مرحله‌ی تولید انبوه برساند؛ در دوران پس از جنگ جهانی دوم، زمانی که صنعت مبلمان تحولاتی عمیق را تجربه می‌کرد، او توانست محصولاتی با قابلیت تولید انبوه و قیمتی مقرون‌به‌صرفه ارائه کند که با استقبالی گسترده‌ مواجه شدند.
کرال در سال ۱۹۲۰، در روستایی واقع در شمال شرقی شهر لیوبلیانا متولد شد. پدرش که نجار بود بر زندگی و مسیر کاری نیکو تأثیر عمیقی گذاشت. او دوران کودکی خود را در کارگاه پدر سپری کرد و پس از فوت ناگهانی پدرش، بااین‌که تنها شانزده سال داشت، مدیریت کارگاه را عهده‌دار شد. دوران جنگ جهانی دوم برای خانواده‌ی کرال سخت و پرمصیبت بود؛ چنان‌که در پایان جنگ، او تنها بازمانده‌ی خانواده‌اش شده‌بود. 
علی‌رغم این تجربه‌های ناگوار، کرال تصمیم گرفت مسیر تحصیلی خود را ادامه‌دهد. او در دانشگاه لیوبلیانا به تحصیل در رشته‌ی معماری پرداخت و در سال ۱۹۵۲ فارغ‌التحصیل شد. یکی از اساتیدش، پروفسور میه‌وتس، او را ترغیب کرد تا مسیر حرفه‌ای‌اش را در صنعت مبلمان آغاز کند. با پیوستن به کارخانه‌ی استول کامنیک، کرال به‌سرعت توانایی‌های خود را نشان داد و به‌عنوان رئیس بخش توسعه و دیزاین انتخاب شد. تنها یک سال پس از ورود به این مجموعه، اولین طرح‌هایش وارد خط تولید شدند و موفقیت چشمگیری برای او به‌ارمغان‌آوردند؛ مهم‌ترین این موفقیت‌ها صندلی مشهور رکس ۱۲۰ بود.

صندلی رکس ۱۲۰ نقطه‌ی عطفی در کارنامه‌ی حرفه‌ای نیکو کرال محسوب می‌شود. این صندلی منحصربه‌فرد دیزاین سبُکی داشت و قابلیت انباشت نیز از ویژگی‌های برجسته آن بود. طی دو سال و پس از ایجاد هشت نسخه‌ی متفاوت از این محصول، نسخه‌ی ششم که قابلیت انباشت داشت انتخاب شد. طرح اولیه بر محور یک قاب چوبی لمینت شده با میله‌های چوبی عمودی تحت فشار بخار بود که بعداً تغییراتی یافت. نسخه‌ی سوم آن شامل میله‌هایی افقی و یک قاب محکم‌تر بود و سرانجام، نسخه‌ی ششم با استفاده از ورقه‌های فرم‌دهی‌شده چوب چند لایه با شیارهایی ظریف بر روی آن، کامل شد. این نسخه نه‌تنها استاندارد تولید صنعتی آن دوره را ارتقا داد، بلکه دیزاین صندلی تاشوی رکس لژ در سال ۱۹۵۶ را نیز، پایه‌گذار شد.

در میان آثار برجسته‌ی او، صندلی موسکیتو (پشه) شهرتی ویژه دارد. این صندلی به دلیل دیزاین خاص و راحتی بی‌نظیرش، به‌سرعت به یکی از دوران‌سازترین آثار نیکو کرال و دیزاین آن زمان تبدیل شد. این قطعه‌ی شیک با چاشنی زیبایی شاعرانه‌اش، دیزاینی نوآورانه بود که در مقایسه با سایر روش‌های تولید دهه 1950 بیش از حد پیچیده و دشوار بود و به دلیل پیچیدگی‌های فنی، هرگز به مرحله‌ی تولید نرسید. این دیزاین نهایتاً، در سال ۲۰۱۲ به تولید انبوه رسید و مورد تحسین جهانی قرار گرفت. این ساختار نوآورانه و هماهنگی خاص نشیمن و پایه‌ها موسکیتو را که ادامه‌ای بر آزمایش‌های دهه‌ی قبل چارلز و ری ایمز با چوب چندلایه بود، به یکی از برجسته‌ترین دیزاین‌های دوران خود تبدیل کرد. صندلی موسکیتو از چوب بلوط یا گردوی طبیعی، با چندین رنگ برجسته و متمایز  به بازار عرضه می‌شود.

با پوشش جنگلی انبوهی  که حدود ۶۰ درصد از اراضی اسلوونی را دربرمی‌گیرد، جای تعجب نیست که این کشور صنعتی پیشرفته در حوزه‌ی چوب و مبلمان داشته‌باشد. در دهه‌ی ۱۹۵۰، اسلوونی به‌سرعت مدرنیزه می‌شد و بسیاری از شرکت‌های مبلمان آن به کمپانی‌هایی بسیار بزرگ تبدیل شدند، به‌شکلی‌که اندازه‌ی رشد متوسط آن‌ها هشت برابر شرکت‌های مشابه در کشورهای اروپایی همسایه بود. تا دهه‌ی ۱۹۷۰، تقریباً ده درصد از نیروی کار این کشور در صنعت مبلمان فعالیت داشتند. کرال به قدرت تولید انبوه اعتقاد راسخی داشت و همواره در تلاش برای بهینه‌سازی روند تولید بود.

او به‌عنوان یکی از مطرح‌ترین دیزاینرهای اروپای شرقی در دوره‌ی خود، سفیری شایسته برای صنعت دیزاین بود و سفرهای متعددی به ایتالیا، ایالات متحده، سوئد و آفریقا داشت. در سال ۱۹۵۷، او شش ماه را به‌عنوان مهمان در استکهلم گذراند و با معمار برجسته، اولاف پیر، همکاری کرد. در همین دوران، رابطه‌ی نزدیکی با ایلماری تاپیوارا، دیزاینر فنلاندی، برقرار کرد، تا جایی که حتی قصد داشتند با یکدیگر، یک استودیوی مشترک راه‌اندازی کنند. بعدها، در سال ۱۹۶۳ کرال موفق به دریافت جایزه‌ی فلوشیپ بنیاد فورد شد که به‌واسطه‌ی آن سفری طولانی به ایالات متحده داشت. او از ۲۵ دانشگاه بازدید کرد و با برخی از تأثیرگذارترین دیزاینرهای آمریکایی از جمله چارلز و ری ایمز، میس ون در روهه و ریچارد باک‌مینستر فولر ملاقات کرد.

درحالی‌که بخش عمده‌ای از فعالیت‌های دیزاین کرال بر حوزه‌ی مبلمان متمرکز بود، اما او در طول سال‌ها توانست آثار خلاقانه‌ای را در زمینه‌های متنوع دیزاین کند که هم از نظر عملکردی و هم زیبایی‌شناسی قابل‌توجه بودند. دیزاین‌های او طیف گسترده‌ای از اشیا را شامل می‌شد؛ از گلدان‌های شیشه‌ای زیبا و کاربردی گرفته تا حصارهای باغی هنرمندانه، سازه‌های سقفی آلومینیومی مدرن و حتی سیستم‌های ذخیره‌سازی. 
نیکو کرال از سال ۱۹۶۰ به تدریس در دانشکده‌ی معماری، عمران و مهندسی ژئودزی دانشگاه لیوبلیانا پرداخت و در سال ۱۹۶۶ به ریاست مؤسسه‌ی دیزاین صنعتی این دانشکده منصوب شد. در طی دوران حرفه‌ای خود، کرال با ثبت ۱۱۸ اختراع و مدل، شرکت در ۹۴ نمایشگاه و انتشار بیش از ۱۰۰ مقاله‌ دیزاین صنعتی را به جایگاهی والا رساند. بی‌جهت نیست که اریک برگلوند سوئدی جایی گفته‌بود که اگر یوگسلاوی (که اسلوونی بخش بزرگی از آن بود) پنج نفر مثل نیکو کرال داشت، می‌توانست ابرقدرت عرصه‌ی دیزاین باشد.

 منابع
https://www.designdaily.com.au/blog/2014/8/niko-kralj-the-king-of-slovenian-design
https://mao.si/en/exhibition/niko-kralj-the-unknown-famous-designer/
https://www.lovethatdesign.com/brand/rex-kralj/