صندلی هنری: امر روزمره نشستن یا تجربه‌ای زیباشناسانه؟
صندلی هنری: امر روزمره نشستن یا تجربه‌ای زیباشناسانه؟
پرونده‌ی «صندلی به‌عنوان بیانیه»
صندلی‌ها مدت‌هاست که از هدف کاربردی خود فراتر رفته و گاه به فرم‌های هنری مجسمه‌واری تبدیل شده‌اند که مرزهای بین عملکرد و زیبایی‌شناسی را به چالش می‌کشند. این تقاطع دیزاین و هنر قطعات نمادینی را به وجود آورده که هم به‌عنوان وسیله‌ای برای نشستن و هم به‌عنوان بیانیه‌های هنری عمل می‌کنند. در طول قرن‌ها، صندلی‌ها تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و تکنولوژیکی شکل گرفته‌اند و به یک رسانه منحصربه‌فرد برای کاوش در گفت‌وگوی بین کارکرد و بیان هنری تبدیل شده‌اند.
زمینه تاریخی
تکامل صندلی‌ها از اشیاء صرفاً کاربردی به بیان‌های هنری بازتابی از روندهای گسترده‌تر در هنر و دیزاین است. جنبش هنرها و صنایع دستی (Arts & Crafts Movement) در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بر مبلمان دست‌ساز تأکید داشت و زیبایی مواد و صنعتگری را گرامی می‌داشت. این جنبش زمینه‌ساز نگاه به مبلمان به‌عنوان هنر شد. دیزاینرهایی مانند ویلیام موریس ایده‌ای را مطرح کردند که اشیاء کاربردی نیز می‌توانند زیبا و دارای معنا باشند.
مدرسه باوهاوس این رویکرد را با ترکیب هنر، صنعت و صنعتگری بیشتر متحول کرد. صندلی واسیلی اثر مارسل بروئر (۱۹۲۵)، این فلسفه را به‌خوبی نشان می‌دهد. این صندلی که از لوله فولادی و پارچه ساخته شده، نمایشی رادیکال از فرم‌های سنتی بود و همزمان تجسمی از مدرنیته و ظرافت به شمار می‌رفت. کمینه‌گرایی در دیزاین، آن را به یک قطعه بیانیه‌ای تبدیل کرد و مواد صنعتی آن نماد پیشرفت‌های تکنولوژیکی زمانه بود.
در اواسط قرن بیستم، دیزاینرهایی مانند هری برتویا این مفهوم را بیشتر پیش برده و قطعاتی را ایجاد کردند که مرزهای بین مجسمه و مبلمان را محو می‌کردند. صندلی الماسی برتویا، معرفی شده در سال ۱۹۵۲، نمونه‌ای از این ترکیب است. این صندلی که از شبکه‌ای از فولاد جوش‌داده شده ساخته شده، همزمان به عنوان یک نشیمنگاه کاربردی و یک شاهکار مجسمه‌سازی عمل می‌کند. خود برتویا اظهار داشت: «اگر به این صندلی‌ها نگاه کنید، گویی عمدتاً از هوا ساخته شده‌اند، مانند مجسمه. فضا مستقیماً از میان آن‌ها عبور می‌کند».
تفاسیر معاصر
دیزاینرهای مدرن همچنان به کاوش در صندلی به عنوان یک فرم مجسمه‌سازی ادامه می‌دهند و قطعاتی را ایجاد می‌کنند که مفاهیم سنتی مبلمان را به چالش می‌کشند. به عنوان مثال، صندلی مجسمه‌ای از استودیو کریستینا دام یک قطعه معاصر است که این مفهوم را تجسم می‌بخشد. این صندلی که بدون نیاز به ابزار و از چوب بلوط ساخته شده، هم به عنوان یک صندلی کاربردی و هم یک شیء مجسمه‌ای عمل می‌کند و ترکیب مناسبی از هنر و کاربری را به نمایش می‌گذارد.
به طور مشابه، آثار هنرمند مایکل جانتزن، مانند «صندلی و میز هنر کاربردی»، نماد ترکیب هنر و عملکرد هستند. این قطعات به گونه‌ای به نظر می‌رسند که گویی دستکاری شده‌اند و درک بیننده را از اشیاء روزمره و نقش آن‌ها به چالش می‌کشند. چنین دیزاین‌هایی ما را دعوت می‌کنند تا به این پرسش بپردازیم که چه چیزی یک صندلی را تعریف می‌کند—فرم آن، عملکرد آن، یا واکنش احساسی که برمی‌انگیزد؟
صندلی در نمایشگاه‌ها و شناخته‌شدن
شناخت صندلی‌ها به عنوان فرم‌های هنری در نمایشگاه‌ها و مجموعه‌های مختلف مشهود است. «هنر نشستن: دویست سال دیزاین آمریکایی» یکی از این نمایشگاه‌هاست که دیزاین‌های برجسته صندلی‌های آمریکایی را به نمایش می‌گذارد و صندلی را هم به عنوان یک شیء کاربردی و هم یک قطعه مجسمه‌ای برجسته می‌کند. این نمایشگاه نه تنها نبوغ هنری دیزاینرهای صندلی را گرامی می‌دارد، بلکه بررسی می‌کند که چگونه صندلی‌ها تغییرات فرهنگی و اجتماعی را در طول زمان منعکس می‌کنند.
موزه هنرهای زیبای مونتگومری نمایشگاهی مشابه برگزار کرد و یک نظرسنجی از دیزاین صندلی آمریکایی از اوایل قرن نوزدهم تا دوران معاصر ارائه داد. این‌گونه نمایشگاه‌ها نقش صندلی به عنوان یک رسانه پویا که جوهر زمان خود را از طریق نوآوری‌های مادی، فرم یا نمادگرایی فرهنگی به تصویر می‌کشد، برجسته می‌کنند.
صندلی به عنوان یک بوم
هنرمندان نیز از صندلی‌ها به عنوان بومی برای بیان معانی عمیق‌تر استفاده کرده‌اند. به عنوان مثال، «صندلی پیچیده شده» اثر کریستو (۱۹۶۱) شامل پیچیدن صندلی‌های یافت‌شده در پارچه است که اشیاء روزمره را به هنر تبدیل می‌کند و بینندگان را دعوت می‌کند تا آن‌ها را از زاویه‌ای جدید ببینند. به طور مشابه، اثر «یک و سه صندلی» اثر جوزف کوسوث (۱۹۶۵) یک صندلی ساخته‌شده، یک عکس از صندلی، و تعریف فرهنگ لغات از آن را ارائه می‌دهد و بینندگان را به تأمل در رابطه بین یک شیء، نمایش آن و معنای آن دعوت می‌کند.
صندلی‌ها همچنین به عنوان نماد مقاومت و اعتراض استفاده شده‌اند. چیدمان «صندلی‌های افسانه‌ای» اثر آی وی‌وی در داکیومنتا ۱۲ در سال ۲۰۰۷ شامل ۱۰۰۱ صندلی از سلسله چینگ بود که نماد جابجایی، میراث فرهنگی و گذر زمان بود. ترکیب صندلی‌های عتیقه در یک فضای هنری مدرن، تفکر درباره سنت در برابر مدرنیته را برانگیخت.
مجسمه‌سازی کاربردی در دیزاین مدرن
مفهوم مجسمه‌سازی کاربردی فراتر از صندلی‌ها به سایر قطعات مبلمان نیز گسترش می‌یابد. پلتفرم‌هایی مانند Artistics مجموعه‌هایی را به نمایش می‌گذارند که بینندگان را دعوت می‌کنند تا اشیاء هنری و مبلمان ایجادشده توسط هنرمندانی که مرز بین هنر و دیزاین را کشف می‌کنند، بیابند. به طور مشابه، ADORNO DESIGN قطعات هنری کاربردی را به نمایش می‌گذارد که دیزاین، مبلمان و دکور را ترکیب می‌کنند و بر ارزش هنری اشیاء روزمره تأکید می‌کنند.
صندلی‌ها، به ویژه، فرصت منحصربه‌فردی برای دیزاینرها فراهم می‌کنند تا با فرم، ماده و فضا آزمایش کنند. «صندلی خوش‌ساخت» اثر ران آراد به زیبایی این موضوع را نشان می‌دهد. این صندلی که از ورق‌های فولاد خوش‌ساخت ساخته شده، انتظارات معمول از راحتی و دیزاین را به چالش می‌کشد و به عنوان یک شیء کاربردی و یک مجسمه تحریک‌کننده وجود دارد.
سخن پایانی
تکامل صندلی از یک شیء صرفاً کاربردی به یک فرم هنری مجسمه‌سازی بازتابی از روندی گسترده‌تر در دیزاین و هنر است، جایی که مرزهای بین کاربرد و زیبایی‌شناسی به طور فزاینده‌ای محو می‌شوند. همان‌طور که دیزاینرها و هنرمندان به کاوش در این تقاطع ادامه می‌دهند، صندلی همچنان یک نماد قدرتمند از ترکیب فرم و عملکرد باقی می‌ماند، درک ما را به چالش می‌کشد و محیط‌های ما را غنی می‌کند. چه در یک گالری موزه و چه در یک اتاق نشیمن، صندلی‌های هنری تفکر را برمی‌انگیزند، خلاقیت را الهام می‌بخشند و عمل روزمره نشستن را به یک تجربه زیبایی‌شناسانه و پرمعنا ارتقا می‌دهند.
