پرداختن به موضوع چوب در مبلمان بسیار حائز اهمیت است. این صنعت پس از ساختمان و کاغذ، سومین مصرف‌کننده چوب در جهان است. بر اساس آخرین گزارش سازمان غذا و کشاورزی[1] ملل متحد، مصرف جهانی چوب - که شامل محصولات چوبی اولیه مانند چوب اره‌شده، روکش، تخته سه‌لا، تخته خرده‌چوب و خمیر است - تا سال ۲۰۵۰ تا 37 درصد افزایش خواهد یافت.

افزایش مصرف چوب منجر به تشدید جنگل‌زدایی شده که پس از سوزاندن سوخت‌های فسیلی، عامل مهمی در تغییرات اقلیمی است. جنگل‌زدایی باعث از بین‌رفتن تنوع زیستی، انتشار بیشتر گازهای گلخانه‌ای و تهدید معیشت ۶/۱ میلیارد نفر از جمله جوامع بومی می‌شود.

اما برای چنین تقاضای بالای چوب، چه جایگزین‌هایی وجود دارد؟

ابتکارهایی در مقیاس جهانی برای متعهد کردن شرکت‌ها به احیاء چوب در طبیعت وجود دارد. مثلاً شرکت‌ها باید متعهد به تأمین منابع پایدار، مانند چوب دارای گواهی شورای نظارت جنگل[2] (FSC) باشند. همچنین ایده‌هایی مانند امتیازدهی مبلمان چوبی توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و تدوین راهنما و ابزارهایی برای خرده‌فروشان به‌منظور همراستایی سیاست‌های تأمین چوب با اهداف حفاظتی، می‌تواند بسیار کارآمد باشد. علاوه بر این، ابتکارات درختکاری و احیای جنگل‌ها به عنوان ابزاری مؤثر برای مبارزه با بحران اقلیمی و احیای تنوع زیستی است.

مانند مقابله با هر بحرانی، بحران اقلیمی مستلزم ترکیبی از تلاش‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه است. یادداشت حاضر بر راه‌حل‌هایی برای تسریع و پایدارسازی تولید، شیوه‌ها و فناوری‌های جدید در چوب و مبلمان تمرکز دارد.

۱- چوب با پرینت سه‌بعدی
فروست[3] یک شرکت فناوری چوب در ایالات متحده است که از پرینت سه‌بعدی برای به‌یافت[4] محصولات جانبی صنعت چوب مانند خاک‌اره و لیگنین[5] استفاده می‌کند. فروست مواد چوبی را به‌صورت دیجیتالی تولید می‌کند که قابل سمباده زدن و پرداخت شدن هستند.

چاپ سه‌بعدی فروست می‌تواند تقریباً هر چوبی را شبیه‌سازی کند - از خاکستر گرفته تا زبرانو، آبنوس تا چوب ماهون. این موضوع باعث می‌شود محصول نهایی تقریباً از چوب طبیعی قابل تشخیص نباشد. این امر به‌ویژه برای دیزاینرهای مبلمان جالب‌توجه است و به آنها اجازه می‌دهد تا اشکال ارگانیک پیچیده‌ای ایجاد کنند که ساخت آنها با ساخت چوب معمولی دشوار یا تقریباً غیرممکن است.

پرینت فروست را می‌توان برای تولید انبوه یا برای چاپ‌های کوچک خاص استفاده کرد. آرجون آگاروال[6] از فروست توضیح می‌دهد: «کسانی که بخشی از یک مبلمان قدیمی را تعمیر کنند می‌توانند از این روش استفاده کنند. حتی بخشی از مشتریان ما می‌خواهند این روش را برای بازیافت وسایل چوبی خانه خود استفاده کنند».

سالانه ۸۴ میلیون تن خاک‌اره از برش و تولید مبلمان تولید می‌شود. بیشتر آنها سوزانده یا دفن می‌شوند و گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند. ویلیام مک‌دونو[7]، یکی از نویسندگان کتاب «گهواره تا گهواره[8]» می‌گوید: «پرینت سه‌بعدی چوب با استفاده از مواد زائد طبیعی بازی را تغییر می‌دهد» و این امکان را به میلیون‌ها درخت می‌دهد تا در جنگل‌ها دست‌نخورده باقی بمانند. چاپ تقاضامحور همچنین به استفاده بهینه از مواد کمک می‌کند چرا که تولید بدون تقاضا را حذف می‌کند و چرخه عمر محصول را افزایش می‌دهد.

۲- چوب شهری
در شهرها، درختان به دلیل آب و هوا، بیماری یا پروژه‌های توسعه‌ای به طور مداوم نابود می‌شوند. به گفته کامبیوم کربن[9]، بسیاری از این درختان تبدیل به زباله می‌شوند. تنها در ایالات متحده سالانه 12 میلیون تن ضایعات چوب وارد محل‌های دفن زباله شهری می‌شود.

با کربن اسمارت وود[10]، این شرکت درختان پوسیده شهری را از دفن زباله و تجزیه نجات می‌دهد و آنها را به محصولاتی با ارزش تبدیل می‌کند - از تزئینات چوب قرمز سفارشی گرفته تا عناصر طراحی داخلی و خارجی.

کربن اسمارت وود در مقیاس محلی تهیه می‌شود و هر قطعه بیان‌گر داستان مردم و درختان آن زیست‌بوم است. کامبیوم کربن همچنین در کاشت درختان محلی سرمایه‌گذاری می‌کند و نرم‌افزار خود را برای شفافیت در زنجیره تأمین طراحی کرده است.

به گفته گرین‌بیز[11]، سالانه بیش از ۳۶ میلیون درخت شهری در شهرهای سراسر ایالات متحده نابود می‌شوند، که معادل کل چوب نابودشده در تمام جنگل‌های ملی این کشور است. در ایالات متحده، با استفاده مجدد از چوب می‌توان انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا ۲۵۱ میلیون تن در سال کاهش داد. این میزان بیش از نیمی از انتشار گازهای گلخانه‌ای از خودروها است. کربن اسمارت وود به جای قطع درختان، از لابه‌لای زباله محلی تولید می‌شود - بنابراین جریان زباله را به چرخه مجدد می‌آورد و انتشار کربن ناشی از تجزیه و دفع را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

۳- چوبی از خرده‌چوب‌های طبیعی
استودیو یوماکانو، یک استودیو ژاپنی است که چوبی به نام فارست‌بانک[12] تولید می‌کند. چوبی متشکل از خرده‌چوب‌های جنگلی که معمولاً توسط صنعت مبلمان "بی‌ارزش" تلقی می‌شود. برای تولید این ماده، درختان کوچک، برگ‌ها، پوست، دانه‌ها، خاک و موارد دیگر با ترکیبی از پایه معدنی واکنش‌پذیر و رزین اکریلیک پایه آب که فاقد حلال‌های آلی یا ترکیبات آلی فرار است، مخلوط می‌شوند.

الگوهای منحصربه‌فرد حاصل، بسته به فصل و سایر شرایط جنگل در زمان برداشت متفاوت است. این چوب رنگ‌های زرد و سبز رنگ واقعی درختان را که توسط باکتری‌های موجود در طبیعت به وجود می‌آیند، به تصویر می‌کشد. خاک بستر جنگل نیز می‌تواند با آن مخلوط شود و رنگ‌های قهوه‌ای و سیاه را به آن اضافه کند. همچنین می‌توان فرم‌های پیچیده‌ای از ریشه‌های بریده‌شده را که معمولاً در زمین پنهان شده است تولید کرد.

فارست‌بانک را می‌توان با روش‌های معمولیِ برش و پرداخت چوب فرم داد و برای ایجاد مبلمان، دکوراسیون داخلی و سایر کاربردها استفاده کرد. این ماده را می‌توان نه‌تنها از زباله‌های جنگل، بلکه از زباله‌های هرس‌شده از ردیف درختان حاشیه خیابان‌ها، پارک‌ها، باغ‌ها و از ضایعات چوب کارگاه‌های نجاری نیز تهیه کرد.

قطع بیشتر درختان، کربن ذخیره‌شده آن‌ها را به صورت دی اکسید کربن در جو آزاد می‌کند. این گونه است که جنگل‌زدایی و تخریب جنگل‌ها به گرم شدن زمین کمک می‌کند. از سوی دیگر، فارست‌بانک از پسماندهای طبیعی و تجدیدپذیر برای جایگزینی چوب سنتی بدون بریدن چوب بکر استفاده می‌کند که منجر به کاهش تخریب جنگل‌ها می‌شود.

۴- چوب احیا شونده
سینکا[13] استودیو دیزاین پایدار در ایالات متحده است که تنوعی از رویکردها برای دیزاین و تولید مبلمان پایدار را به کار می‌گیرد. مدل کسب‌و‌کار این استودیو این است که در ازای هر مبلمان تولیدشده ۱۰ درخت می‌کارد. طی سه سال گذشته، سینکا ۲۵۰ درخت را با مشارکت وان‌تری‌پلنتد[14]، یک سازمان غیرانتفاعی که مسئول کاشت بیش از ۴۰ میلیون درخت از سال ۲۰۱۴ است، کاشته است.

سینکا برای ساخت مبلمان از تخته‌های چوبی استفاده می‌کند که از یک آسیاب محلی در نزدیکی استودیو برداشت شده است. این تخته‌ها پیش از استفاده به مدت 2 تا 3 سال در هوا خشک می‌شوند. علاوه‌براین، این شرکت پسماند خود را بازیافت می‌کند. انبوهی از خاک اره تولیدشده توسط فرآیند تولید سینکا به‌عنوان کمپوست برای استفاده به‌عنوان کود طبیعی و ارگانیک در باغ‌های منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد و بنابراین مواد مغذی را به خاک باز می‌گرداند.

استفاده از چوب محلی تولید مونوکسید کربن ناشی از حمل ونقل را در سطوح بسیار پایین حفظ می‌کند. استفاده از تخته‌های چوبی خشک‌شده در هوا - که به طور قابل‌توجهی زمان‌برتر از خشک کردن در کوره است - انتشار کربن را کاهش می‌دهد و به زمانی که طبیعت برای انجام کارش صرف می‌کند احترام می‌گذارد. با استفاده خاک‌اره به عنوان کود، سینکا به کاهش گازهای گلخانه‌ای ناشی از تجزیه خاک‌اره در محل دفن زباله کمک می‌کند و با کاشت درختان، این شرکت تلاش می‌کند آنچه را که برای ساخت مبلمان خود برداشت کرده است، به زمین بازگرداند.

۵- چوب گهواره تا گهواره
اندرو ورلد[15]، یک شرکت اسپانیایی با نمایشگاه‌هایی در سراسر اروپا، ایالات متحده و آسیا، اولین کسب‌وکار در بخش دیزاین است که گواهی‌نامه «گهواره تا گهواره» را برای تمام مجموعه‌های مبلمان خود به دست آورد که در مجموع شامل ۶۸۳۰ محصول است.

گواهینامه گهواره تا گهواره به محصولاتی داده می‌شود که مواد اولیه و پوشش آن‌ها عاری از مواد ممنوعه و مضر برای سلامتی هستند. محصولات در چهار گروه اصلی نشیمن چوبی، میز چوبی، صندلی و میز مورد بررسی قرار می‌گیرند. از دیگر معیارهای این گواهینامه حفاظت از هوا، آب و خاک پاک، مصرف مسئولانه انرژی و حفاظت از محیط‌زیست است.

اندرو ورلد یک کسب‌وکار بدون کربن است، اولین کسب و کاری است که ۱۰۰ درصد از چوب‌های دارای گواهی شورای نظارت جنگل و همچنین بیوپلاستیک‌ها در تولید مبلمان استفاده می‌کند.

استفاده از رویکرد دیزاین گهواره به گهواره برای تمام محصولات این شرکت، بسیار بر تغییرات اقلیمی مؤثر است. این رویکرد طراحی به از بین بردن ضایعات کمک می‌کند، بنابراین ردپای اکولوژیکی و کربن محصولات آنها را کاهش می‌دهد. علاوه‌براین، با استفاده از چوب دارای گواهی شورای نظارت جنگل، اندرو ورلد درختکاری و جوان‌سازی جنگل‌ها را در اولویت قرار می‌دهد - که برای مبارزه با تغییرات اقلیمی بسیار اهمیت دارد.

[1] The Food and Agriculture Organization

[2] Forest Stewardship Council

[3] Forust

[4] Upcycling: نوعی از بازیافت است که در آن ماده پسماند، پس از بازیافت کیفیتی بهتر از ماده یا شی اصلی پیدا می‌کند.

[5] لیگنین یک ماده آلی معطر الکلی است که به‌طور طبیعی توسط گیاهان چوبی و جلبک‌های خاص تولید می‌شود.

[6] Arjun Aggarwal

[7] William McDonough

[8] Cradle to Cradle: رویکردی است در تولید که مواد اصلی تولید در آن می‌تواند دايما مورداستفاده قرار گیرند و در یک چرخه مداوم باقی بمانند.

[9] Cambium Carbon

[10] Carbon Smart Wood

[11] GreenBiz

[12] ForestBank

[13] SinCA

[14] One Tree Planted

[15] Andreu World